سپتیک تانک و مفاهیم کامل در خصوص سپتیک تانک

سپتیک تانک و مفاهیم کامل در خصوص سپتیک تانک

در ایران و تمامی جهان امروزه حفظ منابع آب ، یعنی حیاتی ترین ماده ای که بشر به آن نیاز دارد بطور فرآینده ای مورد توجه مجامع مختلف بین المللی قرارگرفته است. افزایش روز افزون جمعیت و در نهایت بهره برداری بیش ازحد منابع محدود آب و آلوده شدن آبها به سبب فعالیتهای مختلف زیستی ، کشاورزی و صنعتی زنگ خطر بحران آب را درسالهای آتی به صدا در آورده است ؛ بنابراین حفظ کیفیت فیزیکی و شیمیایی و بیولوژیکی منابع آب سرلوحه فعالیت بسیاری ازسازمانهایی است که به نحوی با این منابع سروکار دارند.

این مهم از دو جنبه قابل بررسی است .

1- افزایش کیفیت آبی که باید به مصرف برسد.
2- افزایش کیفیت فاضلاب تصفیه شده، شهری، روستایی، کشاورزی و صنعتی بدیهی است که اهمیت این جنبه زیاد بوده و اگر تمام توجه خود را به قسمت دوم که افزایش کیفیت فاضلاب می باشد معطوف می کردیم هیچگاه بشر با بحران کم آبی روبرو نمی شد .

فاضلاب چیست و چگونه تولید می شود؟
همه جوامع ؛ هم به صورت جامد و هم به صورت مایع فضولات تولید می کنند ،
نقش مایع این فاضلاب اساساً همان آب مصرفی جامعه است که در نتیجه کاربردهای مختلف آلوده شده است. یا به عبارت دیگر فاضلاب را می توان ترکیبی از مایع و فضولاتی دانست که توسط آب از مناطق مسکونی، اداری و تاسیسات تجاری و اداری و صنعتی حمل شده و برحسب موردباآبهای زیرزمینی ، آبهای سطحی و سیلابها  آمیخته می گردد ؛ اگر فاضلاب تصفیه شده انباشته شود، تجزیه موادآلی ممکن است منجربه تولید مقدار زیادی گازهای بدبو شود. علاوه بر آن فاضلاب تصفیه نشده معمولاً حاوی میکرو اورگانیسم های بیماری زای فراوانی است که در دستگاه گوارش انسان زندگی می کنند و یا دربرخی فضولات صنعتی برخی مواد مغذی هست که می تواند سبب تحریک رشدگیاهان آبزی شود ؛ بنابراین انتقال سریع و بدون دردسر فاضلاب از منابع تولید و سپس تصفیه و دفع آن نه فقط مطلوب بلکه در جوامع صنعتی ضروری بوده و جنبه اقتصادی و تولید درآمد دارد فاضلاب جمع آوری شده چه از مراکزجمعیتی یا کارخانجات نهایتاً باید به منابع آب وخاک بازگردانده شود. روشهای تصفیه زمینی ، که امروزه بیشتربه سیستمهای طبیعی معروف شده اند؛ مجموعه ای از مکانیسم های تصفیه فیزیکی شیمیایی  و زیست شناسی را به خدمت گرفته و آب را با کیفیتی مشابه آبی که  از تصفیه نهایی فاضلاب حاصل شود تولید می کنند.

تاریخچه تولید سپتیک تانک فاضلاب چگونه است؟
همانطور که می دانید در محل هایی که فاقد شبکه فاضلاب شهری باشند و جنس زمین هم غیرقابل نفوذ باشد یا اینکه سطح آب بالاباشد برای دفع فاضلاب ساختمانهای مسکونی ، مجتمع ها، ادارات، رستورانها و... و حتی مدارس از سپتیک تانک استفاده  می نماییم ، اولین سپتیک تانک اجراء شده در ایالات متحده  در سال 1876بوده اگر چه" لوئیس مورایس" از وسول فرانسه اولین کسی بودکه این اختراع را در سال 1881ثبت کرد و اختراعش اعتبار یافت ولی پره های جریان که عمل میزان کردن جریان فاضلاب را برعهده می گرفتند اولین بار در سال 1905به سپتیک تانک اضافه شد و این باعث شد تا راندمان سپتیک تانک افزایش یابد، جالب است بدانید که اولین پره های جریان باتخته های درخت بلوط ساخته شده بود. بعد از گذشت یک قرن، اکنون مجموع بزرگی از سپتیک تانکها احداث شده است. در سال1903تعداد زیادی از سپتیک تانکها با مجموع ظرفیت بیش از یک میلیون گالن در"بندریک وساراتوگا " ساخته شده و در سال 1920سپتیک تانکها با یک شکل مشابه با هم ساخته می شدند .

بعد از جنگ جهانی دوم سپتیک تانک به عنوان مهمترین مجموعه جمع آوری فاضلاب مورد توجه قرارگرفته بود به گونه ای که در دفع فاضلاب منازل مسکونی بیشترین میزان استفاده از سپتیک تانک را به خود اختصاص داده بود .

سپتیک تانک چیست و نحوه استفاده از سپتیک تانک چگونه است؟
سپتیک تانک ساده ترین نوع تک واحدی تصفیه فاضلاب است که تصفیه مکانیکی که همان ته نشینی فاضلاب سنگین بوده و تصفیه زیستی که همان تجزیه فاضلاب با کمک باکتریهای بی هوازی می باشد را همزمان انجام می دهد .

سپتیک تانک به صورت انباره استوانه ای شکل و از جنس بتن مسلح با سیمان ضد سولفات که از داخل وخارج توسط پلیمرهای شیمیایی ایزوله گردیده و درظرفیتهای مختلف ساخته می شود  این دستگاه بصورت مونتاژ شده یا قطعاتی که در محل مورد نظر قابل مونتاژ باشد نصب و راه اندازی می گردد .

عملکرد سپتیک تانک چگونه است؟

طرز کار سپتیک تانک بدین صورت است که فاضلاب دفع شده  از خروجی لوله های وسایل بهداشتی پس از ورود به انباره سپتیک تانک به علت کاهش سرعت جریان قسمتی  از مواد معلق موجود در فاضلاب  و فاضلاب سنگین ته نشین می شود و به صورت لجن  درکف  انباره سپتیک تانک قرارمی گیرد ، سپس باکمک باکتریهای بی هوازی که فعال شده اند شروع به  تجزیه مواد آلی موجود در فاضلاب می کنند و می توان گفت لجن فاضلاب را هضم می نمایند ، کار باکتریهای بی هوازی بدین گونه است که اکسیژن مورد نیاز خود را از تجزیه موادآلی و معدنی موجود در فاضلاب بدست می آورند و این باکتری ها برخلاف باکتری های هوازی لجن و فاضلاب را احیاء می کنند در نتیجه فاضلاب به صورت موادآلی نا پایدار تجزیه شده و به نمکهای معدنی پایدار وگازهایی از قبیل گازهید روژن سولفوره، گاز متان، گازکربنیک وگاز ازت تبدیل می شود این گازها دارای بوی بد و زننده بوده .در اثر فعل و انفعالات فاضلاب تجزیه شده و بصورت پسآب در می آید، پسآب حاصل از تصفیه را می توان به فاضلابهای شهری، ترانشه های جذبی، چاه جاذب و یا به آبهای سطحی مجاور جهت مصارف کشاورزی هدایت کرد اکسیژن مورد نیاز جهت اکسید اسیون یک فاضلاب پسآب و یا آب آلوده معیار مناسبی برای آگاهی از حدود مقدار آلوده کننده موجود در آنهاست دو روش تعیین میزان آلودگی که براساس یاد شده، در بالا متکی هستند، تحت عناوین  COD و  BOD  شناخته شده اند.BOD یک فاضلاب، پسآب و یا آب عبارت است از میزان اکسیژن مورد نیاز میکرو اوگانیسمها در اکسیداسیون بیوشیمیایی مواد آلی موجود در آن در حقیقتBOD  تعیین کننده مقدار اکسیژن مورد لزوم برای ثبوت بیولوژیکی موادآلی نمونه مورد نظر خواهد بود .

COD یک فاضلاب پسآب و یا آب آلوده عبارت است  از میزان اکسیژن مورد نیاز برای اکسیداسیون مواد قابل اکسیداسیون کننده موجود در آن، مقدارCOD معمولاً با استفاده از یک عامل اکسیدکننده قوی در محیط اسیدی قابل اندازه گیری است .

فاضلاب ها بر حسب مقدار  BODدرجه بندی میشوند ،باید دانست که در طبیعت تنها انسان نیست که با تولید فاضلاب یا پسآب باعث آلودگی آبها میشود بلکه فعالیت حیوانات نیز در آلوده سازی بسیار موثر است.

تخلیه بی رویه پسآب های صنعتی (و همینطور غیرصنعتی وکشاورزی) در آبهای سطحی،موجب مرگ و میر حیوانات آبزی به خصوص ماهیها می گردد.

مزایای استفاده از سپتیک تانک چیست؟

به طور کلی پیش تصفیه فاضلاب در سپتیک تانک ساده ترین و ارزان ترین نوع روش طبیعی تصفیه می باشد که برای جمعیتهای محدود همانند یک واحد ساختمان و یا مجتمعی از چند واحد مسکونی و یا موسسات کوچک و سایر مراکز جمعیتی مورد استفاده قرار می گیرد و در نقاطی که حجمهای فاضلاب کم و مواد سمی در آنها موجود نمی باشد و درصد بالایی از مواد آلی محلول اکسید شدنی هستند این فرآیند نسبت به سیستم هوازی دارای مزایای بیشتری است .

از مزایای دستگاه سپتیک تانک بی هوازی،سرعت و آسانی حمل و نصب آن در هر مکان،مقرون به صرفه بودن از نظر زمان، عدم نیاز به فضا و مکان گسترده ،عدم نیاز به سرویس و نگهداری بعدی ،عدم نیاز به قطعات مکانیکی و کادر متخصص، کارکرد دستگاه بدون صدا می باشد،همچنین تولید و نگهداری دستگاه هیچگونه ارزبری ندارد و نسبت به سایر سیستمها کاملاً اقتصادی و مقرون به صرفه بوده و حافظ محیط زیست می باشد. در ضمن تفاوت سپتیک تانک تولیدی این شرکت با سپتیک تانک های سنتی این می باشد که با توجه به این که سپتیک تانک های سنتی را معمولأ با مصالحی از قبیل آجر و بلوک می سازند پس از ورود فاضلاب به سپتیک تانک به تدریج لای و جرم فاضلاب سنگین ، منافذ جذب بین بلوک و آجر دیواره و کف سپتیک را مسدود وکم کم زمین اطراف سپتیک را اشباع و قدرت جذب فاضلاب اطراف سپتیک را محدود می نماید در این زمان اصطلاحاً می گوییم سپتیک پر شده است و پس از تخلیه سپتیک تانک توسط  کامیون های فاضلاب کش چون زمین اطراف سپتیک تانک اشباع شده عملأ سپتیک تانک تا زمانی کار خواهد کرد که مجدداً پر شود و این عمل  (پرشدن سپتیک تانک) به علت غیر قابل نفوذ بودن اطراف سپتیک تانک خیلی سریع اتفاق خواهد افتاد ولی در سپتیک تانک های بتونی ساخت این شرکت با توجه به ایزوله بودن هیچگونه  آبهای سطحی به آن نفوذ نمی نماید و فاضلاب نیز به بیرون از سپتیک تانک نشت نخواهد داشت لذا عمل تجزیه و تصفیه فاضلاب تماماً در واحد  پکیج  تصفیه  فاضلاب اتفاق خواهد افتاد و فقط پسآب حاصل از آن به چاه های جاذب منتقل می گردد که این پسآب نیز، چون هیچگونه فاضلاب سنگین را به همراه ندارد حتی موجب تخریب چاه جاذب نیز نمی گردد و وقتی پس از چندین سال مجبور به تخلیه سپتیک گردیم باز هم پس از تخلیه دارای یک سپتیک تانک با وضعیت روز  اول خریداری خواهیم بود و این سپتیک تانک می تواند مثل روز اولش برای ما کار نماید.

ابعاد سپتیک تانک فاضلاب 30 مترمکعب

سپتیک تانک فاضلاب در انواع مختلفی تولید می گردد . مهم ترین این انواع سپتیک تانک های فاضلاب سپتیک تانک پلی اتیلن می باشد.

ابعاد سپتیک تانک فاضلاب بر اساس مقدار فضای موجود در کارگاه یا فضاهای عمومی و همچنین اندازه مورد نیاز سپتیک تانک فاضلاب تعیین می گردد.

عموما باید ابعاد سپتیک تانک فاضلاب طوی انتخاب گردد که عمق بیشتری داشته باشد. مثلا سپتیک تانک فاضلاب 30مترمکعب با لوله فاضلابی قطر 2 یا 2.5 یا 3 قابل تولید است.

سپتیک تانک فاضلاب 30 مترمکعب با قطر 2 دارای طول 9.5 متر می باشد.

سپتیک تانک فاضلاب 30 مترمکعب با قطر 2.5 دارای طول 6.1 متر می باشد.

سپتیک تانک فاضلاب 30 مترمکعبی با قطر 3 دارای طول 4.2 می باشد.

منطقی ترین حالت استفاده از سپتیک تانک فاضلاب با قطر 2.5 و طول 6.1 می باشد و لی بهترین حالت جهت انباشت لجن استفاده از حالت سوم سپتیک تانک فاضلاب 30 مترمکعبی است.

سپتیک تانک فاضلاب و تاثیر آن بر انگلهای فاضلاب

آیا سپتیک تانک فاضلاب انگلهای فاضلاب را از بین می برد؟

سپتیک تانک فاضلاب تحت عنوان ساده ترین وسیله تصفیه و تجزیه فاضلاب در اکثر نقاط جهان در حال استفاده است. سوال مهم در خصوص سپتیک تانک فاضلاب میزان تاثیر دستگاه سپتیک بر آلودگی هایی همچون انگلها می باشد.

در حالت کلی باکتری بی هوازی درون سپتیک تانک فاضلاب توان تجزیه و از بین بردن کرمها و انگلهای درون سپتیک تانک فاضلاب را ندارند. جهت از بین بردن انگلها می بایست باکتری های هوازی تولید و پرورش یابد که این موضوع از طریق بلوئر و دیفیوزر امکان پذیر است.

در حقیقت سپتیک تانک فاضلاب تنها می تواند جامدات فاضلاب را تبدیل به فاضلاب مایع نماید.

نهایتا اینکه آب خروجی از {سپتیک تانک فاضلاب} بدلیل وجود انگل حتما می بایست به چاه جذبی هدایت گردد.

تعاریف مهم سپتیک تانک

سپتیک تانک | septic tank

سپتیک تانک از نظر کار خود دارای این عیب است که قسمتی از مواد ته نشین شده در کف انبار به علت تعفن و تولید گازها همراه این گاز به سطح فاضلاب در انباره آمده و موجب اختلال در کار سپتیک تانک می شود. همچنین ممکن است این مواد همراه فاضلاب بیرون آید.
 از جمله مشکلاتی که در جمع آوری فاضلاب خام در سطح روستاها وجود دارد عدم جریان کافی فاضلاب در لوله ها می باشد. این مسأله باعث می شود سرعت کافی در لوله ها بوجود نیامده و به علت کم بودن سرعت، مواد معلق در لوله رسوب و سیستم از کار بیفتد. پیرو همین نقطه ضعف سیستم های جمع آوری فاضلاب متداول بوده که تصمیم به جمع آوری فاضلاب ته نشین شده از مخازن سپتیک گردید. پساب خروجی از سپتیک تانک که مواد معلق خود را در سپتیک تانک از دست داده است قادر خواهد بود با سرعت و شیب کمتری بدون مشکل در فاضلابروها جریان یابد.
 قابل توجه است که فاضلابروی ساختمان که عمل جمع آوری فاضلاب تولیدی و انتقال آن را تا سپتیک تانک عهده دار است بر اساس فاضلابروهای متداول طراحی می شوند بنابراین لازم است که به مسأله حداقل سرعت و شیب در این فاضلابروها دقت شود. در صورتی که بتوان به حل این مسأله فائق شد و از طرفی بتوان موقعیت سپتیک تانک را طوری انتخاب نمود که چند خانه را با هم سرویس دهد می توان فاضلاب چند خانه را جمع آوری و به سپتیک تانک انتقال داد.
سپتیک تانک برای مناطقی که جنس زمین غیر قابل نفوذ باشد و نتوان از چاههای جاذب سود جست و برای منازل و مؤسساتی که در نواحی روستایی و یا دور از دسترس شبکه های جمع آوری فاضلاب قرار دارند، می تواند یک روش قابل قبول تصفیه فاضلاب باشد.
سپتیک تانک در واقع یک سپتیک تانک ته نشینی کوچک می باشد که به دلیل زمان ماند طولانی، فاضلاب در آن تحت اثر باکتریهای غیر هوازی به حالت معلق در می آید. سرپوشیده نمودن آن به منظور جلوگیری از مزاحمت بوی نامطبوع می باشد.نظر به اهمیتی که سپتیک تانک در کاهش آلودگی و مواد آلی فاضلاب دارد، اغلب به عنوان یک راه حل موقت دفع فاضلاب بکار می رود. در این روش کلیه فاضلاب منزل بوسیله فاضلاب رو ساختمان وارد سپتیک تانک می گردد. فعل و انفعالاتی که در سپتیک تانک صورت می گیرد عبارتست از پالایش ابتدایی فاضلاب که همان ته نشینی است، حتماً موادی که در سپتیک تانک ته نشین و یا رونشین می شوند مراحلی از تصفیه را می گذرانند که درباره آن نیز مختصری گفتگو خواهد شد.
 سپتیک تانک به نحوی طرح می شود که فاضلاب ورودی به آن تقریباً‌بین یک تا سه روز باقی می ماند در مدت مذکور مواد معلق بالنصبه سنگین فاضلاب به صورت لجن در کف سپتیک تانک ته نشین شده و بیشتر مواد معلق سبک و از جمله روغن و چربی به تدریج به شکل کف غلیظی در سطح مایع شناور می گردد. وقتی که مقدار فاضلاب وارد سپتیک تانک می شود به اندازه هم حجم آن پساب از لوله خروجی دفع می شود. لجن ته نشین شده در کف سپتیک تانک در اثر فعالیت باکتریهای غیر هوازی تجزیه گردیده ایجاد گاز می نماید. نتیجه فعل و انفعالات مزبور، کاهش قابل ملاحظه حجم لجن می باشد و به همین دلیل معمولاً تخلیه لجن سپتیک تانک هر 2 تا 4 سال یکبار بر حسب زمان ماند اولیه ضرورت می یابد. در پساب سپتیک تانکی که صحیح طرح و اجرا شده است مواد معلق و تیرگی کمی وجود خواهد داشت معذالک هنوز کاملاً‌ صاف نیست و بوی مخصوص فاضلاب می دهد. بعلاوه پساب مزبور احتمالاً از نظر بهداشت به علت در برداشتن باکتریهای بیماری زا، کیست و تخم کرمهایی که کاملاً‌ از بین نرفته اند مخاطره انگیز می باشد.

همزمان و متناوب با تجزیه لجن در سپتیک تانک گاز تولید می شود که به صورت حباب به سوی سطح مایع صعود می نماید. گازهای مزبور در حین برخورد به فاضلاب وارده مولکولهای آن را با موجودات ریز که عامل اصلی عملیات تجزیه اند جذب می کنند. ذرات مزبور در سطح مایع تجمع یافته و به تدریج آن را سنگین و ضخیم می کند تا آنجه که کف مذکور در اثر افزایش وزن اندکی ریز سطح مایع قرار می گیرد. گسترش لایه های شناور گاهی به میزانی است که سطح زیرین آن حتی تا درون فاضلابروی اصلی نیز ادامه می یابد. پیدایش این وضع معمولاً همزمان با افزایش لجن در کف سپتیک تانک است و نتیجتاً گذرگاه فاضلاب در داخل سپتیک تانک آنقدر کوچک می شود که فرصت کافی برای ته نشین شدن مواد معلق فاضلاب تازه تخلیه شده باقی نمی ماند و در نتیجه در پساب سپتیک تانک مقدار قابل توجهی مواد شناور مشاهده خواهد شد. اشکال مزبور را می توان با تخلیه و تنظیف منظم سپتیک تانک مرتفع کرد.
 از طرف دیگر صعود حبابهای گاز در درون مایع سپتیک تانک تا حدودی سیر طبیعی ته نشینی مواد جامد را مختل می کند. راه حل این مشکل ساختمان یک سپتیک تانک دو انباره است. به این ترتیب که مواد معلق سبک که از انباره اول خارج می شوند با شرایط مساعدتری در محیط آرام انباره دوم ته نشین می شوند. این کار به خصوص در مواقعی که حجم لجن ته نشین شده زیاد و تجزیه بی هوازی سریعاً در حال گسترش است، بسیار موثر می باشد. لجن انباره دوم معمولاً‌ یکنواخت تر و کف متشکله در آن کمتر از انباره اول است. مواد معلق، پساب چنین دستگاهی نیز کمتر از دستگاه یک سپتیک تانکه است.
سپتیک تانک ساده ترین نوع تصفیه خانه تک واحدی است که تصفیه مکانیکی ( ته نشینی) و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بیهوازی همزمان در آن انجام می گیرد.
جهت حذف چربی ها و مواد معلق پساب مکانهایی نظیر رستورانها، هتل ها، کارخانه جات و .... که دارای آشپزخانه بزرگی هستند استفاده می گردد .

 سپتیک تانک
"سپتیک تانک" ساده ترین نوع تصفیه خانه مجتمع های کوچک است که تصفیه مکانیکی  "ته نشینی" و تصفیه زیستی با کمک باکتریهای بیهوازی همزمان در آن انجام می گیرد.

سپتیک تانک تشکیل شده از استوانه سر پوشیده شده ای که معمولاً با بتن آرمه و در ابعاد مختلف ساخته می شوند . فاضلاب پس از ورود به انباره به دلیل کاهش سرعت جریان آن قسمتی از مواد معلق خود را به صورت ته نشینی از دست می دهد و از سوی دیگر انباره بیرون می رود

و مواد ته نشین شده به صورت لجن در کف انبار جمع می شوند . این لجن حاوی ارگانیسم های زنده مفیدی می باشند. این ارگانیسم ها از فاضلاب ورودی به عنوان غذا فاضلاب را تصفیه می کند و به این دلیل حجم لجن در این سیستم تقریباً ثابت بوده و تا چند سالی نیاز به تصفیه لجن ندارد.

 برتری های سپتیک تانک:
-  سرعت اجرا
-  مناسب برای زمین های دژ و یا زمین هایی که قدرت جذب بسیار کمی دارند و یا مناطقی که سطح آبهای زیر زمینی در آن بالا باشد
-  به دلیل استقرار در زمین مکانی را اشغال نمی نماید
-  هزینه بسیار مناسب
-  بدلیل عدم استفاده از وسایل الکترومکانیکال نیازی به تعمیر و هزینه نگهداری و اپراتور ندارد.

 
چربی گیر ( Grease  trap )
جهت حذف چربی ها و مواد معلق پساب مکانهایی نظیر رستورانها، هتل ها، کارخانه جات و .... که دارای آشپزخانه بزرگی هستند استفاده می گردد .
این سازه پیش ساخته بتونی از دو سپتیک تانک تشکیل شده و قبل از سپتیک قرار می گیرد فاضلاب وارد سپتیک تانک اول شده با آرامشی که به دست می آورد یک سری از ذرات که دارای جرم حجمی بیشتری از آب هستند . ته نشین شده و چربی و روغنهایی که دارای جرم حجمی کمتری از آب هستند بر روی آن قرار می گیرند که این چربیها معمولا باید 15-10 روز یکبار تخلیه گردد خروجی سپتیک تانک دارای سیفونی است که حتی المقدور مانع خروج چربیها و درخت می گردد و در سپتیک تانک بعدی این عمل تکرار شده است و بدین ترتیب عمل حذف چربی و مواد معلق از فاضلاب صورت می پذیرد .

سپتیک تانک فاضلاب
در تعریفی دیگر "سپتیک تانک" حوض ته نشینی ساده ایست که در آن فاضلاب با سرعتی کم و بطور مداوم در جریان است لذا مواد معلق ته نشین شده بصورت لجن در کف انباره با کمک باکتری های بی هوازی هضم میشود، و در نتیجه تبدیل به مواد آبکی و گازی شکل می گردد و از حوض خارج می شود لذا از مقدار لجنی که باید تخلیه شود کاسته می شودبطوریکه تخلیه لجن حداکثر یک بار درسال و در نهایت 5 سال یکبار نیاز به خالی کردن پیدا می کند.  نکته مهمی که باید حتماٌ رعایت شود این است که در تمام مدت مقدار فاضلابی که از سپتیک خارج می شود برابر با مقدار فاضلابی باشد که وارد سپتیک تانک می شود.

مکان یابی سپتیک تانک
دور از مسیر نهرها و آبگیرها باشد، در سطحی هموار ساخته شود، سپتیک تانک در جهت مخالف وزش بادهای غالب ساخته شود

چند نکته:
- طول انباره مستطیل شکل سپتیک تانک را 2 تا 4 برابر پهنای آن انتخاب می کنند.
- عمق موثر برای انباره باید 1.2 متر باشد، عمق موثر عبارتست از فاصله آزاد فاضلاب تا کف سپتیک تانک.
- فاصله سطح فاضلاب تا سقف انباره حداقل باید 30 تا 40 سانتی متر باشد.
برای زلال سازی بهتر فاضلاب معمولاٌ سپتیک تانکها را دو یا سه سپتیک تانکه می سازندکه حجم قسمت اول را دو برابر  حجم قسمتهای بعدی طراحی می کنند.  که این امر به منظور جلوگیری از نوسانات
سطحی فاضلاب و طولانی تر کردن تخلیه لجن صورت می گیرد.
- ضریب تبدیل آب مصرفی به فاضلاب معمولاٌ برابر 80 درصد در نظر گرفته می شود.
- میزان تولید فاضلاب با توجه به سرانه مصرف آب و ضریب تبدیل آن به فاضلاب برای زمان ماند 12 تا 15 ساعت (به دلیل عدم حضور پرسنل عملیاتی در طول روز) طراحی می گردد.

 
طرز ساخت فضای داخل سپتیک تانک

جریان فاضلاب بین مخازن توسط لوله های با قطر 10 تا 15 سانتی متر برقرار می گردد، ممکن است این امر بوسیله سوراخهایی که در دیواره جداکننده به فاصله 30 تا 40 سانتی متر از سطح آزاد فاضلاب تعبیه می شند انجام گیرد تا مواد شناور از انباره فاضلاب سرریز نشود. فاصله مرکز تا مرکز لوله ها  و یا سوراخها  30 سانتی متر در نظر می گیرند.

 بمنظور خروج گازهای ایجاد شده از تجزیه فاضلاب در فضای سپتیک، از لوله ای به قطر 10 سانتی متر استفاده می شود. برای جلوگیری از ایجاد مزاحمت توسط بو ارتفاع لوله تهویه را حداقل 1.5 متر بالاتر از ارتفاع بالاترین ساختمان در نظر می گیرند. همچنین برای جلوگیری از ورود و یا افتادن جانوران و پرندگان به لوله تهویه دو کار صورت می گیرد: یا در انتهای آن توری نصب می کنند و یا با نصب زانوی 90 درجه امتداد دهانه خروجی لوله تهویه را به طرف زمین بر می گردانند.

برای بازدید، تمیز کاری و تعمیر کردن تانک، تعبیه دریچه آدم رو  ضروری است.

بمنظور جلوگیری از حرکت اغتشاشی فاضلاب ورودی که ممکن است موجب خروج کف ناشی از عمل تجزیه فاضلاب گردد از مانع استفاده می کنند. این مانع ممکن است با نصب سه راهی و تغییر جهت دادن لوله ورودی داخل تانک از حالت افقی به عمودی عملی گردد. معمولاٌ انتهای لوله ورودی را حدود 30 سانتی متر و انتهای لوله خروجی فاضلاب را 45 سانتی متر پایین تر از سطح آزاد فاضلاب نصب می کنند.
در حال حاضر حداکثر جمعیتی که می توان فاضلاب حاصل از فعالیت انها را با سپتیک تانک تصفیه نمود 300 تا 400 نفر توصیه شده است.
 با نصب دیواره در داخل فضای سپتیک تانک حجم آن را به دو قسمت تقسیم می کنند، بطوریکه حجم فضای مربوط به ورود فاضلاب دو برابر حجم فضای قسمت خروجی باشد.
 
محاسبه ظرفیت سپتیک تانک
برای محاسبه حجم سپتیک تانک اطلاع از مقدار فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز در ساختمان ضروری است.

حجم سپتیک تانک بر حسب مقدار فاضلاب تخلیه شده در آن متفاوت و بشرح زیر است:
1.  اگر حجم فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز تا 2 متر مکعب باشد، حجم تانک 3 متر مکعب منظور می شود.
2.اگر حجم فاضلاب 2 تا 6 متر مکعب باشد، حجم تانک 1.5 برابر حجم فاضلاب محاسبه می گردد.
3.اگر حجم فاضلاب 6 تا 60متر مکعب باشد حداقل حجم تانک مطابق رابطه زیر بدست می آید:

 V=4500+0.78Q
مقدار فاضلاب جمع آوری شده در شبانه روز Q=
حداقل حجم سپتیک تانک V=

حوضچه چربی گیر

در ساختمانهای مجهز به آشپزخانه بزرگ و در موسساتی که مقدار فاضلاب آشپزخانه زیاد باشد، حوضچه چربی گیر ضروری است. حجم حوضچه چربی گیر 5 لیتر برای هر نفر کافی است و حداقل حجم قابل قبول نیز 120 لیتر می باشد.
 
نحوه راه اندازی و بهره برداری از سپتیک تانک

زمان تخلیه سپتیک تانک بطور معمول و در شرایطی که ظرفیت تانک خوب محاسبه شود و از ریختن مواد غیر از فاضلاب جلوگیری شود، حدود یک سال مناسب خواهد بود.

از ریختن مواد ضد عفونی کننده به داخل سپتیک تانک به علت از بین بردن باکتری ها خودداری شود.

تمام لجن نباید از تانک تخلیه گردد زیرا مقداری لجن برای شروع مجدد فعالیتهای میکروب لازم می باشد

 
دفع فاضلاب تصفیه شده خروجی از سپتیک تانک پلی اتیلن

پساب خروجی سپتیک تانک را بر حسب نفوذ پذیری زمین به دو طریق دفع می کنند:

1.  در زمین های با نفوذ پذیری زیاد، ترانشه ای به عمق 45 سانتی متر حفر کرده و پساب سپتیک تانک را در آن تخلیه می کنند.

در زمین های با نفوذپذیری کم، فاضلاب خروجی از سپتیک تانک را به داخل چاه جذبی هدایت می کنند.

1. در صورتیکه زمین از نفوذپذیری کمی برخوردار باشد بیاد با ایجاد ترانشه هایی پر از شن و ماسه دانه بندی شده سطح تماس فاضلاب با زمین را افزایش داد.


ظرفیت نفوذپذیری زمین

ظرفیت نفوذپذیری زمین برای فاضلاب کمتر از آب است، زیرا مواد اضافی موجود در فاضلاب موجب بوجود آمدن مواد ژله ای می شود.

بنابر تعریف، مدت زمانی که لازم است سطح آب در داخل چاله ای به ابعاد 30 در 30 سانتی متر و عمق 45 سانتی متر،  به اندازه 2.5 سانتی متر پایین رود، ظرفیت نفوذ پذیری زمین گفته می شود.

نکته: قبل از انجام آزمایش زمین محل آزمایش را باید خیس کرد و آزمایش را انجام داد.

سطح زمین لازم برای جذب فاضلاب تصفیه شده بصورت زیر محاسبه می شود:

با داشتن زمان جذب در صورتیکه از لوله سوراخدار و ترانشه جهت دفع فاضلاب استفاده می شود، می توان از رایطه زیر استفاده نمود.

 
 Q =۱.۳/Ta + ۷.۵

  Q : دبی فاضلاب یا بار سطحی فاضلاب وارد بر سطح جذب کننده بر حسب m3/m2.d از سطح کف ترانشه

Ta : زمان جذب بر حسب دقیقه

با اطلاع از مقدار کل فاضلاب و مساحت لازم برای جذب آن می توان با استفاده از جدول زیر طول ترانشه ها را حساب کرد:

برای تداوم عمل تصفیه و تسریع والکنشهای بیولوژیکی توسط باکتری های هوازی عمق ترانشه را خیلی کم و حدود 90-45 سانتی متر در نظر می گیرند، قطر لوله های پخش که در کف ترانشه نصب می شوند حدود 10 سانتی متر و طول آن برای واحد های کوچک 100 متر است. جنس لوله های پخش کننده فاضلاب معمولاٌ سفال می باشد.

 

شیب لوله ها اگر 100 متر باشد 3/. درصد و اگر 300-100 متر باشد، 5/. درصد انتخاب می گردد.

حداقل فاصله بین دیواره دو ترانشه معمولاٌ یک متر انتخاب می گردد.

در دفع فاضلاب در صافی های شنی معمولاٌ دو ردیف لوله استفاده  می شودردیف بالا به قطر 10 سانتی متر برای پخش فاضلاب در صافی و ردیف زیرین برای جمع آوری فاضلاب صاف شده تعبیه می گردد. مقدار فاضلابی که در هر متر مربع از صافی شنی در روز می تواند عبور کند 45 لیتر است که معادل زمان جذب در حدود 23 دقیقه می باشد. عمق بستر ماسه 75 سانتی متر است.


در صورتیکه از چاه برای دفع پساب سپتیک تانک شود، مقدار فاضلاب جذب شده در هر متر مربع سطح دیواره چاه از رابطه زیر بدست می آید:

 Q =۱.۷۶/Ta + ۷.۵

 Q : مقدار فاضلاب جذب شده بر حسب m3/m2.d

Ta : زمان جذب بر حسب دقیقه

در محاسبات نفوذپذیری چاه سطح کف چاه را در نظر نمی گیرند، همچنین برای جلوگیری از آلودگی آبهای زیر زمینی لازم است کف چاه حداقل 3-1.5 متر بالاتر از سطح آب زیر زمینی باشد

 

انواع سپتیک تانک فاضلاب

سپتیک تانک فاضلاب بعنوان ساده ترین وسیله تصفیه فاضلاب در ایران و سایر کشورهای جهان به لحاظ جنس بدنه به چهار دسته تقسیم می شود.

  1- سپتیک تانک فاضلاب سنگی

  2-سپتیک تانک فاضلاب بتنی

  3-سپتیک تانک فاضلاب فایبرگلاس

  4-سپتیک تانک فاضلاب پلی اتیلن

در خصوص میزان هزینه با در نظر گرفتن تمامی هزینه ها شامل تهیه سپتیک تانک فاضلاب، حمل سپتیک تانک فاضلاب، اجرای سپتیک تانک فاضلاب و تعمیر و نگهداری سپتیک تانک فاضلاب به جرات می توان گفت سپتیک تانک فاضلاب پلی اتیلن از همه انواع دیگر سپتیک تانک فاضلاب مقرون به صرفه تر می باشد.

گواه این موضوع را تجربه همکارانی می دانم که از همه انواع سپتیک تانک فاضلاب استفاده نموده اند.

نحوه استفاده از خروجی سپتیک تانک پلی اتیلن

سپتیک تانک پلی اتیلن دستگاهی است که بواسطه طراحی خاص انجام گرفته و ضخامت بدنه دستگاه توانایی دارد با قرار گرفتن زیر خاک بدون سازه نگهبان فاضلاب خروجی از مجتمع را تا 50درصد تصفیه نماید.

آب خروجی از سپتیک تانک پلی اتیلن علیرغم تصفیه 50درصدی دارای بوی بسیار بدی است. علت این موضوع هم فعالیت باکتری های بی هوازی است درون محفظه سپتیک تانک پلی اتیلن می باشد.

سپتیک تانک پلی اتیلن دارای یک دیواره میانی است که تمامی جامدات خروجی از فاضلاب را در این قسمت نگهداری می کند.

لذا پساب خروجی از سپتیک تانک بهیچ عنوان نمی تواند جهت مصارف کشاورزی استفاده گردد. پساب خروجی از سپتیک تانک پلی اتیلن حتما باید به چاه جذبی هدایت گردد. وجود انواع انگل درون پساب خروجی از سپتیک تانک پلی اتیلن نیز یکی از دلایلی است که نمی توان آب خروجی سپتیک تانک پلی اتیلن را جهت آبیاری محوطه استفاده نمیود.

 جهت استفاده از پساب خروجی سپتیک تانک فاضلاب حتما باید این پساب به پکیج تصفیه فاضلاب هدایت گردد.

در این صورت فعالیت باکتری های هوازی باعث کاهش آلایندگی پساب سپتیک تانک پلی اتیلن تا حد مجاز مورد استفاده در کشاورزی خواهد گردید.